روش پیجویی مفاهیم مدرن در متون دینی (رابطه مفهوم امت …
امروزه مفهوم «فرهنگ»‌ به‌عنوان قید مضاف در رشته‌های گوناگون علوم انسانی از جمله فلسفه، جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، روان‌شناسی، نشانه‌شناسی و سیاست‌گذاری به‌کار می‌رود. در همین راستا به-کارگیری مفهوم «فرهنگ» در این رویکردها و خاصتاً با نگاه علوم انسانی اسلامی، ایجاب می‌کند، روشی اتخاذ گردد تا بتواند علاوه بر فهم دقیق این مفهوم در حوزه اندیشه‌ انسانی، قادر به پیجویی در متون دینی نیز باشد، فهم و شناخت مفاهیم شکل‌گرفته در فضای علوم انسانی و شناخت رویکرد و نظرگاه متون دینی نسبت به مفاهیم موجود و فهم روابط میان مفاهیم از اهمیت بالایی برخوردار است، ‌از‌این‌رو هدف اصلی مقاله تبیین روش پیجویی مفاهیم مدرن علوم انسانی ـ اجتماعی در متون دینی است، از این حیث نوشتار حاضر به‌عنوان مطالعه موردی به مطالعه و واکاوی مفهوم فرهنگ به‌عنوان مفهومی مدرن در متن قرآن کریم پرداخته است، همچنین از اهداف دیگر این مقاله، می‌توان به فهم و شناخت مفهوم امت به‌عنوان یکی از مفاهیم قرآنی که با مفهوم فرهنگ دارای اشتراکاتی است، اشاره کرد که در مقاله به تبیین و تحلیل این رابطه پرداخته شده است. لذا این منطق گامی مهم در راستای بومی‌سازی علوم انسانی از طریق پیجویی مفاهیم مدرن در متون دینی به شمار خواهد آمد.
در همین راستا، فرآیند و مراحل نوشتار حاضر از حیث روشی و محتوایی به منظور نیل به هدف اصلی، بدین‌گونه می‌باشد:
 گام اول: استفاده از روش تاریخ انگاره در واکاوی مفهوم فرهنگ به‌منظور شناخت فرآیند تغییر و تحولات و مؤلفه‌های این مفهوم.
گام دوم: پیجویی مؤلفه‌های استخراج شده در متن قرآن کریم با استفاده از روش معناشناسی سنتی (کتب لغات) و مواجه با مفهوم امت.
گام سوم: معناشناسی ساختاری مفهوم امت به منظور دستیابی به مؤلفه‌های اصلی و نظام معنایی مفهوم امت.
گام چهارم: تبیین و تحلیل رابطه میان مفهوم امت با مفهوم فرهنگ. 

روش پیجویی مفاهیم مدرن در متون دینی (رابطه مفهوم امت …

امروزه مفهوم «فرهنگ»‌ به‌عنوان قید مضاف در رشته‌های گوناگون علوم انسانی از جمله فلسفه، جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، روان‌شناسی، نشانه‌شناسی و سیاست‌گذاری به‌کار می‌رود. در همین راستا به-کارگیری مفهوم «فرهنگ» در این رویکردها و خاصتاً با نگاه علوم انسانی اسلامی، ایجاب می‌کند، روشی اتخاذ گردد تا بتواند علاوه بر فهم دقیق این مفهوم در حوزه اندیشه‌ انسانی، قادر به پیجویی در متون دینی نیز باشد، فهم و شناخت مفاهیم شکل‌گرفته در فضای علوم انسانی و شناخت رویکرد و نظرگاه متون دینی نسبت به مفاهیم موجود و فهم روابط میان مفاهیم از اهمیت بالایی برخوردار است، ‌از‌این‌رو هدف اصلی مقاله تبیین روش پیجویی مفاهیم مدرن علوم انسانی ـ اجتماعی در متون دینی است، از این حیث نوشتار حاضر به‌عنوان مطالعه موردی به مطالعه و واکاوی مفهوم فرهنگ به‌عنوان مفهومی مدرن در متن قرآن کریم پرداخته است، همچنین از اهداف دیگر این مقاله، می‌توان به فهم و شناخت مفهوم امت به‌عنوان یکی از مفاهیم قرآنی که با مفهوم فرهنگ دارای اشتراکاتی است، اشاره کرد که در مقاله به تبیین و تحلیل این رابطه پرداخته شده است. لذا این منطق گامی مهم در راستای بومی‌سازی علوم انسانی از طریق پیجویی مفاهیم مدرن در متون دینی به شمار خواهد آمد.
در همین راستا، فرآیند و مراحل نوشتار حاضر از حیث روشی و محتوایی به منظور نیل به هدف اصلی، بدین‌گونه می‌باشد:
 گام اول: استفاده از روش تاریخ انگاره در واکاوی مفهوم فرهنگ به‌منظور شناخت فرآیند تغییر و تحولات و مؤلفه‌های این مفهوم.
گام دوم: پیجویی مؤلفه‌های استخراج شده در متن قرآن کریم با استفاده از روش معناشناسی سنتی (کتب لغات) و مواجه با مفهوم امت.
گام سوم: معناشناسی ساختاری مفهوم امت به منظور دستیابی به مؤلفه‌های اصلی و نظام معنایی مفهوم امت.
گام چهارم: تبیین و تحلیل رابطه میان مفهوم امت با مفهوم فرهنگ. 
روش پیجویی مفاهیم مدرن در متون دینی (رابطه مفهوم امت …

پنج روشی که از طریق آن ایمان دینی می‌تواند با زورگویی‌‌ مقابله کند

در اینجا به ذکر پنج روش می‌پردازیم که ایمان دینی می‌تواند از آن طریق در کاهش زورگویی نقش به‌سزایی ایفا کند:

بهبود سلامت معنوی
طبق نتایج یک پژوهش، بزرگسالانی که برای آنها نیایش و مراقبه از اهمیت خاصی برخوردار است، کمتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به زورگویی به دیگران یا مورد زورگویی واقع شدن قرار دارند. این نشان می‌دهد که افراد مذهبی روابط مثبتی با هم‌نوعان خود برقرار می‌کنند که ضمن آن جایی برای تحقیر کردن و تحقیر شدن وجود ندارد.
این مشاهدات نشان می‌دهد که برای کاهش شیوع زورگویی، لازم است تدابیری جهت ارتقای سلامت معنوی افراد ترویج شود.

ارائۀ جایگزین‌هایی برای فرهنگ خشونت و بی‌ادبی
در مطالعه‌ای که بر روی حدود چهارصد جوان مالزیایی صورت گرفت، عوامل اجتماعی-فرهنگی (مثل مقبولیت اجتماعی و تأثیر دوستان، والدین و نهادهای آموزشی) مهم‌ترین عواملی بودند که از قصد افراد برای زورگویی در فضای مجازی پرده برمی‌داشتند.

به گزارش پژوهشگران، زورگویی در فضای مجازی و بالا رفتن شمار قربانیان زورگویی در این فضا زمانی اتّفاق می‌افتد که جامعه نسبت به این مو ضوع کم‌توجّه و بی‌اعتناست و کسانی که شاهد زورگویی در فضای مجازی هستند از گزارش موارد مربوطه به مسئولین قانونی و امنیتی خودداری می‌کنند.

دوستان، والدین و نهادها همه و همه نقشی حیاتی در این میان دارند و باید در استراتژی‌های پیش‌گیری، مداخله و همچنین مقابله با زورگویی شرکت داده شوند.

ایمان نیز می‌تواند نقش ویژه‌ای داشته باشد. در این مطالعه از هر پنج نفر یک نفر معتقد بود که دین تأثیر مثبتی در این رابطه دارد و متدیّنین معمولاً در برابر زورگویی و آسیب رساندن به دیگران مقاومت به خرج می‌دهند.

ایجاد وجدان اخلاقی
مطالعۀ بین‌المللی دیگری که بر روی دانش‌آموزان دبیرستانی صورت گرفت، گویای آن است که عدم پایبندی به اصول اخلاقی (مثل تهمت زدن و ناسزا گفتن به قربانی) مؤثرترین عاملی است که سبب حملات مکرّر به دیگران در فضای مجازی می‌شود.

از طرف دیگر، جلوه‌های مختلف معنویت، مثل بخشش، مراجعه به اماکن مذهبی و مبادرت به اعمال روزانۀ مذهبی منجر به کاهش زورگویی در میان افراد می‌شود.

در اینجا یک راهکار مناسب آن است که چشم فرد زورگو را به روی آسیبی که با عمل خود به قربانی وارد می‌کند باز کنیم و قربانیان زورگویی را نیز مجاب سازیم این که خودشان قربانی زورگویی قرار گرفته‌اند، دلیل نمی‌شود که آنها نیز به دیگران زورگویی کنند.

بخشش می‌تواند فعلی خدایی باشد
مطالعه‌ای که در استرالیا بر روی نوجوانان یازده الی پانزده ساله صورت گرفت نشان داد افرادی که تصمیم گرفتند فرد زورگو را ببخشند، در مقایسه با کسانی که تصمیم گرفتند تلافی کنند یا کلاً رفتار فرد را نادیده بگیرند، خشم بسیار کمتری را تجربه کردند.

اگر به افراد بخشیدن را بیاموزیم، می‌توانیم از این طریق میزان استرس، خشم و افسردگی آنها را کاهش دهیم و چه‌بسا روابط آنها را با یکدیگر احیا کنیم.

حمایت، به جای قضاوت و جانبداری
براساس نتایج یک مطالعه، معمولاً نوجوانان مؤمن و متدیّن بسیار بیشتر از دیگران از قربانیان زورگویی مدافعه و دلجویی می‌کنند یا سعی می‌کنند اتّفاقی را که افتاده به یک فرد بزرگسال گزارش دهند. در واقع، افراد متدیّن بیشتر اهل حمایتِ جانبدارانه از قربانیان هستند.

اما شاید این کار همیشه هم درست نباشد. متدیّنانی که به جای ارائۀ عشق و حمایت نسبت به قربانیان، دست به قضاوت می‌زنند، ممکن است بیشتر موجبات درد و رنج قربانیان را فراهم آورند و آسیب بیشتری به آنها بزنند.

پنج روشی که از طریق آن ایمان دینی می‌تواند با زورگویی‌‌ مقابله کند

در اینجا به ذکر پنج روش می‌پردازیم که ایمان دینی می‌تواند از آن طریق در کاهش زورگویی نقش به‌سزایی ایفا کند:

بهبود سلامت معنوی
طبق نتایج یک پژوهش، بزرگسالانی که برای آنها نیایش و مراقبه از اهمیت خاصی برخوردار است، کمتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به زورگویی به دیگران یا مورد زورگویی واقع شدن قرار دارند. این نشان می‌دهد که افراد مذهبی روابط مثبتی با هم‌نوعان خود برقرار می‌کنند که ضمن آن جایی برای تحقیر کردن و تحقیر شدن وجود ندارد.
این مشاهدات نشان می‌دهد که برای کاهش شیوع زورگویی، لازم است تدابیری جهت ارتقای سلامت معنوی افراد ترویج شود.

ارائۀ جایگزین‌هایی برای فرهنگ خشونت و بی‌ادبی
در مطالعه‌ای که بر روی حدود چهارصد جوان مالزیایی صورت گرفت، عوامل اجتماعی-فرهنگی (مثل مقبولیت اجتماعی و تأثیر دوستان، والدین و نهادهای آموزشی) مهم‌ترین عواملی بودند که از قصد افراد برای زورگویی در فضای مجازی پرده برمی‌داشتند.

به گزارش پژوهشگران، زورگویی در فضای مجازی و بالا رفتن شمار قربانیان زورگویی در این فضا زمانی اتّفاق می‌افتد که جامعه نسبت به این مو ضوع کم‌توجّه و بی‌اعتناست و کسانی که شاهد زورگویی در فضای مجازی هستند از گزارش موارد مربوطه به مسئولین قانونی و امنیتی خودداری می‌کنند.

دوستان، والدین و نهادها همه و همه نقشی حیاتی در این میان دارند و باید در استراتژی‌های پیش‌گیری، مداخله و همچنین مقابله با زورگویی شرکت داده شوند.

ایمان نیز می‌تواند نقش ویژه‌ای داشته باشد. در این مطالعه از هر پنج نفر یک نفر معتقد بود که دین تأثیر مثبتی در این رابطه دارد و متدیّنین معمولاً در برابر زورگویی و آسیب رساندن به دیگران مقاومت به خرج می‌دهند.

ایجاد وجدان اخلاقی
مطالعۀ بین‌المللی دیگری که بر روی دانش‌آموزان دبیرستانی صورت گرفت، گویای آن است که عدم پایبندی به اصول اخلاقی (مثل تهمت زدن و ناسزا گفتن به قربانی) مؤثرترین عاملی است که سبب حملات مکرّر به دیگران در فضای مجازی می‌شود.

از طرف دیگر، جلوه‌های مختلف معنویت، مثل بخشش، مراجعه به اماکن مذهبی و مبادرت به اعمال روزانۀ مذهبی منجر به کاهش زورگویی در میان افراد می‌شود.

در اینجا یک راهکار مناسب آن است که چشم فرد زورگو را به روی آسیبی که با عمل خود به قربانی وارد می‌کند باز کنیم و قربانیان زورگویی را نیز مجاب سازیم این که خودشان قربانی زورگویی قرار گرفته‌اند، دلیل نمی‌شود که آنها نیز به دیگران زورگویی کنند.

بخشش می‌تواند فعلی خدایی باشد
مطالعه‌ای که در استرالیا بر روی نوجوانان یازده الی پانزده ساله صورت گرفت نشان داد افرادی که تصمیم گرفتند فرد زورگو را ببخشند، در مقایسه با کسانی که تصمیم گرفتند تلافی کنند یا کلاً رفتار فرد را نادیده بگیرند، خشم بسیار کمتری را تجربه کردند.

اگر به افراد بخشیدن را بیاموزیم، می‌توانیم از این طریق میزان استرس، خشم و افسردگی آنها را کاهش دهیم و چه‌بسا روابط آنها را با یکدیگر احیا کنیم.

حمایت، به جای قضاوت و جانبداری
براساس نتایج یک مطالعه، معمولاً نوجوانان مؤمن و متدیّن بسیار بیشتر از دیگران از قربانیان زورگویی مدافعه و دلجویی می‌کنند یا سعی می‌کنند اتّفاقی را که افتاده به یک فرد بزرگسال گزارش دهند. در واقع، افراد متدیّن بیشتر اهل حمایتِ جانبدارانه از قربانیان هستند.

اما شاید این کار همیشه هم درست نباشد. متدیّنانی که به جای ارائۀ عشق و حمایت نسبت به قربانیان، دست به قضاوت می‌زنند، ممکن است بیشتر موجبات درد و رنج قربانیان را فراهم آورند و آسیب بیشتری به آنها بزنند.

پنج روشی که از طریق آن ایمان دینی می‌تواند با زورگویی‌‌ مقابله کند